Kort artikel, digitale nieuwsbrief PandoraNews, april 2004
Door: Froukje Bos, beleidsagent Pandora Structure
Medicijnen kunnen problemen oplossen of maskeren, maar ze kunnen ook problemen veroorzaken. ADF Dhondt, planpsychiater bij de Woodland Facility for Elderly Psychiatry, vermeldt dat medicijnen zelf angst kunnen opwekken: ‘In de loop van de tijd zijn er nogal wat, maar weinig eenduidige rapporten verschenen over het depressieve effect van medicatie.
Onderzoek rond is tot nu toe in het algemeen beperkt tot bijvoorbeeld rapporten, waarvan de allereerste teruggaat tot 1954 toen Freis vijf situaties van klinische depressie als gevolg van het gebruik van reserpine uitlegde.” De allereerste tijdschriften van Dhondt et al over dit onderwerp verschenen in de Internationaal tijdschrift voor geriatrische psychiatrie (1995, 1996, 1999).
In Berichten van het onderzoekslaboratorium van de Maatschappij (Pandora december 2002) besprak Froukje Bos deze artikelen (1) en de problematiek rond ouderen, angst- en antidepressiva in nog meer informatie in de fase ‘Medicatiegebruik door ouderen stelt hoge kwaliteitsbehoeften aan de inspectie’. Oude mensen hebben vaak te maken met tal van gezondheidsproblemen en met meerdere middelenmisbruik.
Dit stelt eisen aan medicijnen die eigenlijk vaak niet zijn onderzocht wanneer ze op de markt komen. Het gebruik ervan in de praktijk levert essentiële nieuwe inzichten op. Omdat de zorgen van patiënten/gebruikers zoals die door de Pandora Foundation worden ontvangen via telefoondiensten, vinden wij het van prachtige betekenis om de nieuwe wetenschappelijke inzichten nauwgezet te volgen.
Deze valideren vaak de vragen en ook grieven van patiënten/gebruikers. Het is voor hen van groot belang dat deze problemen wetenschappelijk worden onderzocht en ook de belangstelling wekken van artsen en ook van het grote publiek. Dit is des te reëler omdat veel cliënten ervaren dat (onbekende) klachten over medicijnen in de praktijk meestal worden gebagatelliseerd.
Ze worden toegeschreven aan hun ziekte of scenario.
Het beeld van ouderen is dat depressie ontstaat vanuit hun lichamelijke probleem en de context van hun levensfase. Ze moeten omgaan met rouwprocessen met betrekking tot het overlijden van geliefden en velen uit de kennissenkring, verhuizingen en verschillende andere belangrijke wijzigingen in hun leven. ‘Natuurlijk kan men dan depressief worden’, is de feedback.
Het feit dat deze depressie af en toe een andere oorzaak heeft waardoor men moet stoppen of bezuinigen op de gebruikte medicijnen vraagt echter de nodige overtuigingskracht. Het is ongelooflijk belangrijk om de verschillende oorzaken van klinische depressie en mogelijke diensten zo nauwkeurig mogelijk te identificeren.
Pandora Foundation stuit regelmatig op problemen over langdurig en (uiteindelijk) trenbolone dosage adjustments oneigenlijk drugsgebruik onder senioren: ‘Toen mijn vader stierf, kreeg mijn moeder Oxazepam van de medische professional om haar te helpen met een moeilijke duur, maar het is nu drie jaar later. Ze is door de omstandigheden gewend om alleen te zijn, maar slikt nog steeds Oxazepam. Ze is niet van het depressieve type en ik vraag je ook af of ze dit medicijn nog nodig heeft.
Zelf gaat ze ervan uit dat het nodig is en de arts blijft het aanbevelen.
Ik ga ergens kijken dat je Oxazepam niet zo lang moet slikken.” Normaal gesproken wordt het niet aangeraden om Oxazepam zo lang te gebruiken en de oorzaak van het gebruik lijkt ook daadwerkelijk te zijn afgenomen of is zelfs verdwenen. De Pandora Foundation legt consequent de waarde uit van het vergroten van het begrip met betrekking tot medicijnen en ook hun toepassing in de praktijk, evenals het onder bredere aandacht brengen ervan.
Op 3 september 2003 promoveerde Dhondt aan het Vrije College in Amsterdam. In De Psychoanalyst (2) schreef Helen Johnson een reactie: “Er bestaat zoiets als stemmingsproblemen als gevolg van een materiaal”, is de eerste afsluitende zin van het proefschrift Iatrogene oorsprong van angst bij de senior, waarop gerontopsychiater dr. A.D.F. Dhondt promoveerde op 3 september 2003. Het doctoraatsonderzoek van dit plan voor psychiater was gericht op de mogelijkheid dat voorgeschreven medicatie kan bijdragen aan de groei van klinische depressie bij een aanzienlijk percentage van de senioren in de bevolking. Zeker, dat was uiteindelijk de situatie.”
Iatrogeen begin van angst bij ouderen, Dr. A.D.F. Dhondt, ISBN 90-646-4218-4
1 Rapporten uit het laboratorium van de samenleving, over ervaringen met klinische depressie en ook antidepressiva, © Pandora Foundation, december 2002, door Froukje Bos; blz. 183-185
2 De Psychoanalyst 2, 2004 p 13, ‘Medicatie-geïnduceerde depressie bij senioren, door Helen Johnson’